หากพบปัญหาผู้สูงอายุไม่ยอมนอนหรือผู้สูงอายุนอนไม่หลับ แต่ไม่รู้ว่าควรแก้อย่างไรไม่ต้องกังวลเรามีแนวทางมาฝากพร้อมหาสาเหตุและวิธีแก้ไข
ผู้สูงอายุไม่ยอมนอนเกิดจากสาเหตุอะไร
สาเหตุที่ทำให้ผู้สูงอายุไม่ยอมนอนมีด้วยกันหลายประการ ได้แก่
1. ผลข้างเคียงจากการทานยา
หากผู้สูงอายุมีโรคประจำตัวหรือมีการรับประทานยาอาจมีความเป็นไปได้ว่าเป็นผลข้างเคียงจากยาทำให้นอนไม่หลับ โดยเฉพาะยาที่มีฤทธิ์ในระบบประสาทส่วนกลางหรือสมอง เช่น ยาแก้อาการชัก ยารักษาโรคซึมเศร้า ยารักษาโรคไทรอยด์ ยารักษาโรคพาร์กินสัน ยาแก้คัดจมูกน้ำมูกไหล
2. การงีบกลางวัน
ผู้สูงอายุบางคนหากมีการงีบหลับช่วงกลางวันอาจส่งผลทำให้ตอนกลางคืนนอนไม่หลับตามมา ดังนั้นให้ลองสังเกตพฤติกรรมของผู้สูงอายุดูว่าเป็นยังไงจากนั้นให้แก้ที่สาเหตุ
3. ความเจ็บป่วย
บางโรคเมื่อตกเย็นหรือช่วงดึกอาการป่วยอาจมีความรุนแรงมากขึ้น เช่น ภาวะต่อมลูกหมากโต โรคเบาหวาน ฯลน และนั่นอาจกลายเป็นสาเหตุทำให้ผู้สูงอายุไม่ยอมนอนหรือนอนไม่ค่อยหลับ
4. ปัญหาสุขภาพจิต
ส่งผลให้ผู้สูงอายุมีความเครียดสะสม มีความกังวลใจหรือมีความคิดหลาย ๆ อย่างเข้ามาในหัวจะทำให้ไม่สามารถนอนหลับได้
5. สภาพแวดล้อมภายในห้องนอนไม่เอื้อต่อการนอนหลับ
หากผู้สูงอายุนอนไม่ค่อยหลับหรือไม่ยอมนอนให้ลองสังเกตว่าสภาพแวดล้อมภายในห้องเป็นอย่างไร อาจเป็นไปได้ว่าบรรยากาศไม่เอื้อต่อการนอนเท่าไหร่ เช่น อากาศถ่ายเทไม่สะดวก แสงสว่างมากเกินไป มีเสียงรบกวน หรืออยู่ในพื้นที่คับแคบ
แนวทางการรับมือ
หากพบว่าผู้สูงอายุไม่ยอมนอนโดยมีสาเหตุจากข้างต้นมีแนวทางแก้ไขหรือรับมือ ดังนี้
- หลีกเลี่ยงให้ผู้สูงอายุดื่มน้ำก่อนนอนเฉลี่ย 4 – 5 ชั่วโมง แต่หากหิวควรมีการจิบน้ำเป็นระยะและปริมาณเพียงเล็กน้อยไม่ควรเยอะเกินไป เพราะการดื่มน้ำปริมาณมาก ๆ อาจส่งผลให้ผู้สูงอายุต้องลุกขึ้นมาเข้าห้องน้ำกลางดึกและเมื่อตื่นแล้วก็อาจทำให้ไม่อยากนอนอีก
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะอาหารที่ย่อยง่ายและมีสารอาหารครบ 5 หมู่ ยิ่งผู้สูงอายุคนไหนมีปัญหาเรื่องระบบย่อยอาหารหรือระบบขับถ่ายด้วยแล้วการทานผักและผลไม้หรืออาหารที่มีไฟเบอร์สูงจะยิ่งดี และหากเป็นไปได้ควรงดหรือหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนร่วมด้วย
- กำหนดเวลาเข้านอนแล้วตื่นนอนอย่างเหมาะสม และพยายามตั้งกฎอย่างชัดเจนว่าห้ามนอนกลางวันหรือหลังจาก 15 : 00 น.ไปแล้วจะยิ่งทำให้ผู้สูงอายุหลับยากขึ้น
- หากิจกรรมเคลื่อนไหวร่างกาย ไม่จำเป็นต้องหักโหมแต่ควรให้ร่างกายเคลื่อนไหวอย่างเหมาะสม เช่น เดินเล่น
- จัดสภาพแวดล้อมห้องนอนให้น่านอน เริ่มต้นตั้งแต่ทำความสะอาดไปจนถึงปริมาณแสงที่สาดส่องเข้ามาในห้อง
และสุดท้ายหากพบว่าปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้นแล้วผู้สูงอายุไม่ยอมนอนเหมือนเดิมให้ลองพูดคุยหรือสอบถามตรง ๆ ไปเลยว่าทำไมถึงนอนไม่ได้หรือไม่ยอมนอนบางทีคุณอาจจะเจอสาเหตุที่แท้จริงและสามารถทำการแก้ไขได้ แต่หากพบว่ามีการพูดคุยแล้วแต่ยังหาสาเหตุไม่ได้ขอแนะนำว่าควรขอคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญจะดีที่สุด